Grzywna, skojec, grosz

Jednostki masy i obrachunkowe w średniowieczu

Grzywna

Grzyw­na – jed­nost­ka ma­sy uży­wa­na w śre­dnio­wie­czu w Pol­sce, Cze­chach i na Ru­si oraz jed­nost­ka płat­ni­cza. Jed­na grzyw­na ozna­cza­ła ma­sę pół fun­ta. Z jed­nej grzyw­ny sre­bra bi­to 60 sztuk (ko­pę) mo­net pra­skich, lub 48 gro­szy pra­skich.

1 grzyw­na = 4 wiar­dun­ki = 24 skoj­ce = 60 sze­lą­gów = 720 fe­ni­gów

1 grzyw­na = 20 gro­szy = 60 sze­lą­gów

Ist­nia­ły też grzyw­ny że­la­zne, jak grzyw­na sie­kie­ro­po­dob­na czy grzyw­na gro­to­po­dob­na, funk­cjo­nu­ją­ce ja­ko pła­ci­dło, czy­li pie­niądz przedmio­to­wy.

Grzywna krakowska

Grzyw­na kra­kow­ska – daw­na jed­nost­ka mia­ry sto­so­wa­na w śre­dnio­wiecz­nej i no­wo­żyt­nej Pol­sce. W XIV wie­ku od­po­wia­da­ła 196,26 g, na po­cząt­ku XVI wie­ku – 197,684 g, po 1558 ro­ku – 201,802 g, a po 1650 ro­ku – 201,86 g.

1 grzyw­na kra­kow­ska dzie­li­ła się na: 4 wiar­dun­ki = 8 un­cji = 16 łu­tów = 24 skoj­ce = 96 gra­nów = 240 de­na­rów = 480 obo­li.

Grzyw­na kra­kow­ska to tak­że jed­nost­ka obli­cze­nio­wa – jed­na grzyw­na kra­kow­ska rów­na­ła się 48 gro­szom pra­skim, 96 półgro­szom, 288 trze­cia­kom. Z grzyw­ny kra­kow­skiej sre­bra wy­bi­ja­no: 576 de­na­rów za pa­no­wa­nia Wła­dy­sła­wa Ło­kiet­ka, 768 de­na­rów za Ka­zi­mie­rza Wiel­kie­go, 864 de­na­ry za Wła­dy­sła­wa Ja­gieł­ły.

Skojec

Sko­jec, śre­dnio­wiecz­na nie­miec­ka jed­nost­ka obra­chun­ko­wa, jed­nost­ka mo­ne­tar­na lub jed­nost­ka ma­sy rów­na 1/24 grzyw­ny.

1 sko­jec = 30 fe­ni­gów = 2 gro­sze = 4 półgro­sze (kwart­ni­ki)

(na podstawie Wikipedii)

Wybrane ceny obowiązujące w średniowieczu

Koszt obia­du kró­lew­skie­go (król wraz ze świ­tą), wy­da­ne­go w dniu 10 ma­ja ro­ku pań­skie­go 1389 na zam­ku w Nie­po­ło­mi­cach pod Kra­ko­wem wy­niósł do­kład­nie 153 gro­sze.

(Na pod­sta­wie: J. A. Szwa­grzyk, Pie­niądz na zie­miach pol­skich X-XX wiek, Wro­cław 1990)

Ceny podstawowego uzbrojenie

Posag oraz ceny różnych towarów

Przykładowe zarobki w średniowieczu

(na pod­sta­wie in­for­ma­cji na stro­nie www.mo­net­ki.fri­ko.pl)

Będzin do XIV wieku

STRONA GŁÓWNA